تحلیل-نقشه-محافظ

نکات جذاب و مهمی که در مدارات محافظ های لوازم خانگی وجود دارد

دوستان خوبم سلام . امیدوارم حالتون عالی باشه

قصد داریم مدارات پرکاربرد و البته مهم لوازم الکترونیکی را برسی ، تحلیل و تشریح کنیم . و البته در انتها چند مورد از روش های عیب یابی انها را هم خواهیم گفت

اولین مداری که برسی و تحلیل میکنیم مدار یک نمونه محافظ یخچال هست . شاید به نظر خیلی ساده و پیش پا افتاده باشه ولی نکاتی که در طراحی این محافظ ها در نظر گرفته میشه نکات جالب و البته مهمی هستند که دانستن آنها خالی از لطف نیست .

البته کمک شایانی در درک مفاهیم مربوط به اپ امپ خواهد کرد که در ادامه به آن خواهیم پرداخت

یکی از همکاران خیلی خوبم همیشه میگفت: هرچی مدار ساده تر ، نکات و مباحث جذاب تری برای تحلیل و برسی وجود دارد

اما قبل از شروع بیاید ببینیم قابلیت های یک محافظ چه مواردی هست تا بتوانیم بهتر به تحلیل و برسی مدارات آن و البته عیب یابی آن بپردازیم

لوازم صوتی تصویری مانند تلوزیون و مانیتور و اسپیکر ها و  موارد مشابه در ورودی تغذیه معمولا رنج وسیع ولتاژی را دربر میگیرند معمولا از 180 ولت تا 240 ولت .

در واقع مشخصات منابع تغذیه آنها بر روی آنها درج شده و این مورد را مشخص میکنند که در این رنج تغییرات ولتاژی آسیبی به دستگاه وارد نمیشود  . در نتیجه محافظ هایی که برای این دستگاه ها در نظر گرفته میشود باید رنج ولتاژ هایی که خارج از این محدوده هستند را محافظت کنند

اما

لوازمی که از موتورهای الکتریکی استفاده میکنند از جمله یخچال یا کولر ها ، کمپرسور ها و موارد مشابه که از موتور های الکتریکی استفاده میکنند این رنج تغییرات را قبول نمیکنند

همچنین تغییرات سریع قطع و وصل جریان را هم نمیپذرند . در نتیجه چیزی که از یک محافظ خوب انتظار داریم :

1- تاخیر کافی در قطع و وصل جریان

2- محافظت در برابر کاهش غیر مجاز ولتاژ

3- محافظت در برابر افزایش غیر مجاز ولتاژ

از انجایی که مهم ترین بخش محافظ ها اپ امپی است که در ان استفاده شده ( تنها ای سی استفاده شده ) قبل از شروع به صورت اجمالی نگاهی کوتاه بر قوانی حاکم بر اپ امپ ها می اندازیم. سپس تحلیل مدار محافظ را تکمیل خواهیم نمود

در این محافظ از ای سی lm324 استفاده شده که در داخل ان 4 اپ امپ قرار گرفته

lm324

lm324

برای نمایش اپ امپ از شکل زیر استفاده میکنیم . طبق شکل مشخص شده اپ امپ ها 2 ورودی میپذیرند . یکی ورودی مثبت و دیگری ورودی منفی .

OP_Amp_Symbol

OP_Amp_Symbol

نکته ای که در رابطه با تغذیه اپ امپ ها وجود دارد این هست که انها میتوانند 2 نوع تغذیه قبول کنند یعنی تغذیه دوبل مثبت و منفی یا تغذیه تکی مثبت یا منفی.

برای مثال میتوانیم بر روی پین های v+ و v- تغذیه ها را بصورت شکل زیر استفاده کنیم:

op-amp_supply

دو قاعده خیلی مهم در رابطه با اپ امپ ها:

1- درصورتیکه ولتاژ پین vin+ بزرگتر از ولتاژ پین vin- باشد خروجی اپ امپ اشباع مثبت یا برابر با ولتاژ روی پین vss+ خواهد بود

2- درصورتیکه ولتاژ پین vin- بزرگتر از ولتاژ پین vin+ باشد خروجی اپ امپ اشباع منفی یا برابر با ولتاژ روی پین vss- خواهد بود.

برای درک این قاعده به چند مثال زیر دقت کنید:

op-amp_ruls1

op-amp_ruls1

op-amp_ruls2

op-amp_ruls2

با توجه به اینکه در نقشه ارائه شده برای محافظ یخچال فریزر موجود از 4 اپ امپ استفاده شده و در واقع تنها ای سی به کار برده شده در نقشه همین مدل هست ، لذا باید درک مناسبی نسبت به اپ امپ داشته باشیم تا بتوانیم مدارات آن را تحلیل و برسی و در نهایت عیب یابی کنیم .

refrigerator protector_op amp

refrigerator protector_op amp

از همین جهت برای درک بهتر اپ امپ ویدیو زیر را اماده کردم تا بهتر موضوع را درک کنید

 

خب حالا که با نحوه ی کار اپ امپ اشنا شدیم بیاید و بخش جذاب تغذیه این مدار را برسی کنیم:

supply

شکل بالا مداری است که برای تبدیل ولتاژ 220 ولت برق شهر به سطح ولتاژ کمتر (در محدوده 20 ولت ) و یکسو سازی و در نهایت تبدیل آن به ولتاژ دی سی استفاده شده است

نکته ای که در رابطه با این تغذیه وجود دارد این است که برای کاهش سطح ولتاژ هیچ ترانسفورماتوری استفاده نشده !

درواقع مدل های تغذیه ای که استفاده میشوند چه در منابع تغذیه سوئیچینگ و چه در منابع تغذیه خطی برای انتقال توان و کاهش سطح ولتاژ از ترانسفورماتور ها استفاده میشود . ولی در این مدل همچین کاری انجام نمیدهیم

و از یک قانون ساده مربوط به خازن در این مدل از تغذیه ها استفاده میکنیم:

خازن ها در ولتاژ ac بصورت یک مقاومت متغییر عمل میکنند ! و مقدار مقاومت انها تابع مقدار فرکانس است . درواقع زمانی که فرکانس افزایش پیدا کند مقدار مقاومت خازن کاهش و زمانی که فرکانس کاهش پیدا کند مقدار مقاومت ان افزایش پیدا میکند. شرح کامل این موضوع را در دوره نوابغ الکترونیک کامل گفتیم.

این مقاومت را در خازن ها با XC بیان میکنیم که مشخص کننده یک مقاومت موهومی است . مقدار xc را میتوان از این رابطه محاسبه کرد: XC = 1/2PFC

که در رابطه بالا:

P : همان عدد پی که تقریبا برابر با 3.1415 میباشد

F : فرکانس ولتاژ اعمال شده میباشد که بر حسب هرتز استفاده میشود که در برق شهر 50 تا 60 هرتز درنظر گرفته میشود

C : ظرفیت خازن بر حسب فاراد میباشد.

حال چطور میتوان از این موضوع برای یک تغذیه و کاهش ولتاژ استفاده کرد؟

مدار زیر را در نظر بگیرید که V1 همان برق شهر ما باشد:

supply3

supply3

همانطور که میبینیم در مدار بالا با اعمال برق شهر یعنی 220 ولت با فرکانس 60 هرتز ولتاژی که در دوسر R2 خواهیم داشت تقریبا برابر با 18 ولت خواهد بود.

اگر بخواهیم معادل مقاومتی این مدار را در فرکانس 60 هرتز محاسبه و ترسیم کنیم به صورت زیر خواهد بود:

supply2

supply2

میبینیم که بعد از محاسبه مقدار XC و بستن مدل مقاومتی ان دوباره تقریبا به همان ولتاژ رسیدیم .

حال میتوانیم با یکسو سازی و و صاف کردن ولتاژ ان را تبدیل به ولتاژ DC مناسب کنیم که برای این منظور کافیست از پل دیود و خازن صافی بصورت شکل زیر استفاده کنیم:

supply4

در مدار شکل بالا با خازن C1  مقدار ولتاژ ورودی را کاهش دادیم و با استفاده از دیود های D1,D2,D3,D4 که پل دیود هستند ولتاژ را یکسو و سپس با استفاده از خازن C1 ولتاژ را تبدیل به ولتاژ DC میکنیم. R1 هم مصرف کننده مدار ما هست که میتوان با تغییر ان مقدار ولتاژ متفاوتی را دریافت کرد.

تحلیل قدم به قدم این مدار را در ویدیو زیر ارائه کردم که برای درک مفاهیم کمک شایانی خواهد نمود:

 

این مدل تغذیه زمانی که مشکل حجم داشته باشیم و ولتاژ دقیقی مد نظر نباشد تغذیه مناسبی است اما چند عیب خیلی بزرگ دارد:

1- این تغذیه جریان کمتر از 100 میلی امپر را میتواند تامین کند.

2- این مدل تغذیه ایزوله نیست .

3- در صورت افزایش ولتاژ ورودی ولتاژ خروجی این تغذیه هم افزایش پیدا خواهد کرد

 

سوالات چالشی این جلسه:

– زمانی که از خازن و مقاومت استفاده کردیم مقدار ولتاژ برابر با 17.8 ولت بود . اما زمانی که پل دیود و خازن به مدار اضافه شد مقدار ولتاژ خروجی به 15.8 ولت کاهش پیدا کرد .

چرا؟؟

– در مدل نقشه تغذیه محافظ ارائه شده اثری  از مقاومت نیست (جایگزین مقاومتی که در شبیه سازی با نام R1 استفاده کردیم) . اما همچنان تغذیه به درستی کار میکند . درواقع طراح از کلکی استفاده کرده که این مقاومت را حذف نمود .

میتونید بگید چه کلکی به کار برده؟

پاسخ های خود را در قسمت نظرات ارسال فرمایید.

 

ادامه دارد…

124 پاسخ
  1. کمال
    کمال می گوید:

    سلاممن هنوز دارم مدار را تحلیل می کنم و درست متوجه نشدم که چه کلکی بکار برده شده که مقاومت حذف شده . خیلی برایم جالبه . ممنون که چنین چالشی را ارسال کردید آقای سبحان .

    پاسخ
    • سورنا
      سورنا می گوید:

      سلام، از مقاومت خازن بجای مقاومت ثابت استفاده کرده این، رکتانس خازنی که برابر xc=1/2pfc
      مقدار مقاومت مورد نظر رو برابر با این معادله قرار میدیم و با تغییر فرکانس و ظرفیت خازن مقدار رکتانس خازنی مورد نظر رو بدست میاریم به همین راحتی،مقاومت که هم با ولتاژ رابطه مستقیم داره، با استفاده از رکتانس خازنی ولتاژ ac رو کاهش میدیم و با استفاده از پل دیود یکسوش میکنیم، با استفاده از خازن الکترولیتی ریپلش رو میگیریم و درنهایت دیود زنر ولتاژ ثابت شده ای به ما میده، البته در محافظ دیود زنر بدون مقاومت استفاده میشه که نقش محافظ رو بازی میکنه اینجا

      پاسخ
  2. محمود میرجانی
    محمود میرجانی می گوید:

    در مورد سوال اول باید گفت در مدار، مقاومت 4 دیود یا بعبارتی افت ولتاژ پل دیود قاعدتا باید 2.4 ولت باشد که در اینجا 2 ولتمحاسبه شده است.در مورد دوم خود مدار یا مصرف کننده باید حکم مقامت را داشته باشد.

    پاسخ
      • امید بحرینی
        امید بحرینی می گوید:

        با سلام و خسته نباشید به جناب واحد و تشکر فراوان از پست بسیار بسیار عالی و چالشی ایشوندر این مدار بعد از خازن پلی استر۶۸۰نانو فارادی که ولتاژac۱۸/۶۰۴ولتی داریم.ولتاژ بروی یک مدار پل دیودی سری موازی تقسیم شده.یعنی ابتدا ولتاژ بر روی این ۴دیود افت کرده و در انتها به روی خازن۳۳۰میکروفارادی رسیده و هر دیودی حدودا۰/۷ولت میگیرد پس حدودا مقدا۲/۷ولت افت ولتاژ به همین خاطر است

  3. رضا
    رضا می گوید:

    سلام تو سوال اول به نظرم دیودها و مقاومت داخلی خازن ولتاژ رو کم کردن در سوال دوم هم فکر کنم همون خازن تاثیر گذاشتهالبته اینها نظره 🙂

    پاسخ
    • سورنا
      سورنا می گوید:

      داداش خازن پلی استر که نقش کاهش ولتاژ رو بازی میکنه،بجای ترانس استفاده شده اینجا،با استفاده از راکتانس خازنی سطح ولتاژ ac رو کاهش میدیم، که از خازن های پلی استر استفاده میشه، از خازنی که پلاریته داره نمیشه در ولتاژ ac استفاده کرد، چون جهات ac متناوب هست باید از خازن بدون پلاریته استفاده کرد، گفتم این نکته رو هم بهش اشاره کنم گرچه همتون استادین

      پاسخ
  4. محمد
    محمد می گوید:

    سلامما در هر نیم سیکل دو دیود سری داریم و لذا افت ولتاژ دو تا 0.7 ولت داریم و میشه 1.4 ولتدر مورد سوال دوم هم خود مدار محافظ حکم مصرف کننده را دارد

    پاسخ
  5. شهنازی
    شهنازی می گوید:

    سلام.خسته نباشید. اموزش خوب و کاملی بودهمچنان ادامه بدید

    پاسخ
    • افشین
      افشین می گوید:

      سلام
      آموزش واقعا خوبی بود
      یکی از دلیلی که سطح ولتاژ dcپایین تر از ولتاژ موثر ورودی بود اینه که در حالت کلی سطح dcیا همان ولتاژ متوسط در حالت پل دیودی از رابطه
      Vm×0.636 بدست میاد که تقریبا همون ۱۶ ولت میشه اول vm را بدست میاریم بعد در رابطه قرار میدیم

      سوال دوم‌ هم بجای مقاومت همان مصرف کننده هست

      پاسخ
  6. امامی
    امامی می گوید:

    سلام. جناب من ایمیلم رو وارد کردم اما نتونستم درس‌های گذشته رو دانلود کنم. باید چیکار کنم که دانلود بشه؟

    پاسخ
    • سبحان واحد
      سبحان واحد می گوید:

      امامی عزیز سلام
      تو کدوم دوره شرکت کردید؟
      لطفا به ایمیل پشتیبانی همان دوره ایمیل ارسال کنید تا در اولین فرصت پیگیری انجام شود
      سپاس

      پاسخ
  7. فرید
    فرید می گوید:

    سلام با تشکر از مطالب بسیار خوب شما ،سوال اینکه کی بقیه توضیح قسمت های مدار محافظ یخچال رو قرار میدید ؟مثلا هر کدوم از اون چهارتا آپ امپ چه کاری انجام میدن و کار اون ترانزیستور Q1 چی هست ؟

    پاسخ
  8. نگار
    نگار می گوید:

    سلام آقای مهندس خیلی خیلی ممنون از سایت جذابتون ..میشه لطف بفرمایید ادامه بحث مدار محافظ یخچال رو بذارید خیلی کنجکاو شدم این مدار چطور کار میکنه ، راستی دوره نوابغ هم میخوام شرکت کنم …سپاس

    پاسخ
    • سبحان واحد
      سبحان واحد می گوید:

      دوست من سلام
      بی نهایت از لطف شما سپاسگذارم . درحال اماده سازی ادامه این اموزش هستیم و به زودی اماده و ارسال خواهد شد
      سپاس

      پاسخ
  9. علی
    علی می گوید:

    سلام بسیار ممنون ای سی که محافظ یخچال من داره پاک شده و۳۲۴ به جاش گداشتم کار نمیکنه ممکنه ای سی دیگه باشه؟ وچه باید کرد؟

    پاسخ
  10. Hamid
    Hamid می گوید:

    سلام جناب مهندس ، منظور از invert و non-invert در op amp به چه معناست؟

    پاسخ
  11. ايمان
    ايمان می گوید:

    سلام مهندس خسته نباشد ، من طبق فرمول كه حساب كردم به ولتاژ خروجي نرسيدم
    چطور ولتاژ خروجي 18 ولت بدست اومده ؟

    ممنون ميشم راهنمايي كنيد.

    پاسخ
  12. Iman
    Iman می گوید:

    سلام ، من مقدار مقاومت یا امپدانس خازن رو 3902 طبق فرمولی که دادین بدست آوردم بعد دو مقدار مقاومت رو گذاشتم تو فرمول تقسیم مقاومت ، ولتاژ خروجی 17.9 بدست اومد.

    در ابتدا تصور کردم که از فرمول بالا ولتاژ بدست میاد ، وقتی که بیشتر دقت کردم متوجه شدم این فرمول مقدار مقاومت خازن رو محاسبه میکنه

    پاسخ
    • مهدی
      مهدی می گوید:

      سلام مهندس با تشکر از مطالب خوبتون، ادامه تحلیل این مدار چی شد؟

      پاسخ
  13. داود
    داود می گوید:

    سلام
    ممنون از مطالب خوبتون. میشه لطفا راجع به spike buster ها و emi filter ها هم توضیح بدید؟ شخصا مشکلم با فن دستشوئی هست که وقتی روشن می کنم تلوزیون و یکی از مانیتورهام تصوریش قطع و وصل میشه. برای فن یه نویز فیلتر هم گذاشتم که تا حدودی این مشکل رو کم کرده اما همچنان هر از چند گاهی باعث قطعی تصویر تلوزیون و مانیتورم میشه.
    ممنون

    پاسخ
  14. noorsun0035
    noorsun0035 می گوید:

    برای مباحث اولیه خوب بود. ولی قطعا کامل نیست. یک دوره محافظ یخچال برای تجزیه و تحلیل نیاز به 35 ساعت کلاس علمی و عملی دارد.
    و مطالب و جزییات بسیار فراتر از این مقاله می باشد. در ضمن تا کار عملی و حضور فعال نباشد در حد تئوری خیلی مطالب روشن نمی شود.
    و شیرینی مطالب در هنگام ساخت دستگاه محافظ برق بسیار مشخص و یادگیری عمیق تر خواهد.
    یادگیری عمیق قطعا بسیار کاربردی خواهد بود.
    با تشکر
    محمد نوری

    پاسخ
  15. امین
    امین می گوید:

    سلام استاد…نمونه شما توی مملکت کمه که انشالله روز ب روز بیشترو بیشتر بشه ..اقای سبحان من دوره رایگان رو ثبت نام کردمه اما هر کاری میکنم دانلود نمیشه…ممنون ی جوابی ب من بدید چون خیلی اشتیاق دارم برای اموزش

    پاسخ
  16. عبدالحسین عجم
    عبدالحسین عجم می گوید:

    سلام٬مهندس بسیار ممنونم از وقتی که گذاشتیدبرا اموزش محافظ امیدوارم استمرار داشته باشه ودعای خیر ما باعث گره گشایی از کار وزندگیتون بشه .موفق باشید استاد محترم

    پاسخ
  17. امیر سجاد
    امیر سجاد می گوید:

    سلام استاد عزیزم ممنونم از آموزش هایتان
    در مورد سوال اول به نظر من در مدارهای ac ولتاژ سنج ها ولتاژ موثر سنج هستند در مورد ولتاژ های dc ولتاژ پیک را نشان میدهد.

    پاسخ
  18. امیر سجاد
    امیر سجاد می گوید:

    سلام ممنونم استاد عزیزم از مطالب آموزشی سپاسگذارم

    پاسخ
  19. حسن
    حسن می گوید:

    در این شماتیک شما مصرف کننده چه ولتاژ بالا باشد چه پایین مدام وصل است نگاه کنید یک سر مصرف کننده به NC بسته است یک سرش هم مستقیم به برق هرچه به نظرتان می اید سریع استفراق نکنید

    پاسخ
    • سبحان واحد
      سبحان واحد می گوید:

      🙂 🙂 🙂
      هرچند متوجه ام که این مدل نقد شما چه دلایلی میتونه داشته باشه با این حال بازهم باید خدمت شما عرض کنم که اشتباه میفرمایید
      موفق و پیروز باشین

      پاسخ
  20. کمیاب
    کمیاب می گوید:

    سلام مهندس چندتا ایمیل برایتان نوشتم منتظر جوابم تا درس چهاردهم نوابغ زحمت ارسال کشیدین ولی دیگه ادامه ندادین خواهشاً الیافی درسها را ارسال کنید بسیار ازتون ممنونم با آرزوی بهترینها برای شما استاد گرامی

    پاسخ
  21. آرش
    آرش می گوید:

    سلام و وقت بخیر مهندس.
    آقا چند روزه برای دوره نوابغ الکترونیک ثبت نام کردم.ولی هنوز مطلبی بدستم نرسیده و اینکه دوره بعدی استاد خودت باش از کی شروع میشه؟
    ممنون و متشکر

    پاسخ
  22. هادی
    هادی می گوید:

    سلام،جناب ببخشید پس چرا به جای خازن سرامیکی که برای کاهش ولتاژ استفاده کردید از مقاومت استفاده نکردید
    ممنون

    پاسخ
  23. argavan
    argavan می گوید:

    بسیار سپاسگزارم مهندس .چقدر شیوا و روان توضییح میدین و با صبوری و حوصله فراوان اموزش رو به ما انتقال میدین.مرسی مرسی شاد و سلامت و پرانرژی باشی.حالا کلک چی بود من که نگرفتم همون کلک رو.منم گول زد.خخخ

    پاسخ
  24. حسین
    حسین می گوید:

    سلام مهندس
    من هرکاری کردم نتونستم توی این مدار رله رو اضافه کنم
    همین نرم افزار مولتی سیم
    شماتیک رله اصلا یه چیز دیگس
    ممنون میشم راهنماییم کنین

    پاسخ
  25. امید بابجانی زاده
    امید بابجانی زاده می گوید:

    سلام مهندس عزیز
    یه سوال من میخوام محافظ یخچال رو به محافظ کولر تبدیل کنم
    نتیجه میده؟

    پاسخ
  26. نیما
    نیما می گوید:

    سلام مهندس ، من یک محافظ دارم که بجای اوپ آمپ از میکروکنترلر در آن استفاده شده ، زمان تایمر برای وصل رله فقط 5 ثانیه طول میکشه ، چطور میتونم زمان وصل رله را به 3 یا 5 دقیقه افزایش بدم؟

    در قسمت تغذیه مدار از یک خازن x2 با ظرفیت 470 نانو فاراد و یک مقاومت 100 اهم استفاده شده که یکی از پایه های مقاومت به پل دیود وصل شده ، من بجای مقاومت 100 اهم از یک مقاومت 1 مگا اهم استفاده کردم ولی دستگاه اصلا روشن نشد.

    آقا سبحان ممنون میشم راهنمایی بفرمایید چطور میتونم زمان وصل رله را افزایش بدم.

    تشکر

    پاسخ
  27. رضا
    رضا می گوید:

    سلام چقدر موضوعات فنی و دقیق صحبت شده است در اصل محافظ با ایجاد تاخیر در حدود 30 تا 60 ثانیه خروجی را به ورودی وصل می کند این تاخیر در نقشه بالا بدون ای سی تایمر555 انجام میشود ؟ پس چطوری تاخیر داریم ؟ بسیار سپاسگزارم

    پاسخ
    • سبحان واحد
      سبحان واحد می گوید:

      سلام رضا عزیز ممنونم از شما
      تاخیر به وسیله خازن و مقاومت انجام خواهد شد که در تحلیل بعدی توضیح خواهیم داد
      سپاس

      پاسخ
  28. محمد
    محمد می گوید:

    سلام مهندس جان.
    خسته نباشی و واقعا کارت عالیه. این بحث رو انشاالله کی ادامه میدی؟ اصلا ادامه داره؟

    پاسخ
  29. محمد
    محمد می گوید:

    سلام.
    خیلی خوب و ساده توضیح دادین. واقعا عالی!
    یه سوال داشتم. تو اکثر مدارهای تغذیه این شکلی یه مقاومت هم به صورت موازی به خازن اول ۶۸۰نانو(خازن C5 توی نقشه شماتیک شما) وصل میکنن. اون برای چیه؟

    پاسخ
      • حمید
        حمید می گوید:

        سلام سبحان جان
        با تشکر از مطالب خیلی عالیتان
        فکر میکنم مقاومتی که موازی خازن 680 نانو میگذارند برای تخلیه خازن و جلوگیری از برق گرفتگی در زمان دست خوردن احتمالی به دوشاخه میباشد و معمولا حدود 1.5 مگا میباشد.

  30. وحید
    وحید می گوید:

    سلام آقا سبحان، یه محافظ یخچال دارم که بعد از چند بار قطع و وصل شدن ، یکبار برای کمتر از یک ثانیه رله وصل میشه یعنی برق مستقیم میده ، و تایمر شروع به کار میکنه

    همیشه اینطور نیست بعضی مواقع یه لحظه برق مستقیم میده و به حالت اول برمیگرده

    رله هم تعویض کردم، مشکل حل نشد
    ترانزیستوری که رله رو درایو میکنه از نوع pnp مدل c32840 می باشد که دیگه ساخته نمیشه، ترانزیستور هم چک کردم مشکل نداشت
    اگر امکان داره راهنمایی بفرمایید

    پاسخ
  31. ا ع
    ا ع می گوید:

    با سلام وتشکر فراوان از زحمات ارزشمند شما
    جناب مهندس بنده مبتدی هستم
    سوالم اینه اگر خازن همانند یک مقاومت عمل می کنه چرا از مقاومت معادل استفاده نمیکنیم
    فرض کنیم برای یک مدار مشخص ولتاژ خروجی معین مثلا 17 ولت لازم داریم خوب طبق فرمایش شما یه مقاومت 3.9 کیلو می بندیم خلاص
    شاید بخاطر اتلاف حرارتی باشد
    مطلب بعد اینکه اگر مقاومت R1 را از مدار حذف کنیم ولتاژ بعد از پل دیود چقدر است ؟ ولتاژ خروجی به مقاومت بستگی دارد یا به خازن
    لطفا تشریح فرمایید
    با تشکر فراوان

    پاسخ
  32. ا ع
    ا ع می گوید:

    سلام مهندس جان
    در این تحلیل از کدام نرم افزار استفاده کرده اید

    پاسخ
  33. نیما
    نیما می گوید:

    سلام جناب مهندس خسته نباشید.

    دوتا سوال داشتم خدمت شما ، ممنون میشم پاسخ دهید.

    یه محافظ یخچال دارم که در وضعیت تایمر (چراغ زرد) ولتاژ تغذیه op amp برابر با 22 ولت است ولی وقتی تایمر تمام میشه در وضعیت نرمال (چراغ سبز) ولتاژ opتغذیه amp برابر است با 8 ولت

    ولتاژ بوبین رله هم همینطور، ولی با این تفاوت که وقتی چراغ سبز میشه ولتاژ تغذیه سیم پیچ رله از 22 به 14 ولت تغییر میکنه

    هر چی به مدار نگاه کردم متوجه نشدم.

    سوال دوم اینه که چرا در محافظ از 3 یا 4 op amp استفاده میشه مگر دوتا op amp برای آندر ولتاژ ویا اور ولتاژ کافی نیست؟

    تشکر از لطف شما

    پاسخ
      • نیما
        نیما می گوید:

        سلام مهندس ، تشکر از پاسخ شما و ممنون از اینکه وقت میزارید و به سوال پرسشگران پاسخ می دهید.

        پیشنهادی داشتم خدمت شما ، اگر امکان داره کانال اینستاگرامی راه اندازی بکنید مطمئناً کانال شما خیلی پر طرفدار میشه

        با تشکر

    • Nima
      Nima می گوید:

      سلام جناب مهندس ، حدود 6 ماه پیش درمورد تغذیه 324 op amp محافظ سوال کردم که در حالت تایمر ، ولتاژ 22 ولت می باشد و در حالت وصل رله ولتاژ 14 ولت هست

      همانطور که فرمودید خازن تغذیه رو تعویض کردم ، خازن قبلی 480 نانو بود که با خازن 1 میکرو تعویض کردم و یه اتفاق عجیب افتاد ، ولتاژ تغذیه op amp از 22 به 43 ولت رسید و بوی سوختگی شدید از مدار بلند شد

      جناب مهندس ، چرا این اتفاق افتاد ؟
      چطور میتونم مشکل رو حل کنم؟

      تشکر

      پاسخ
      • نیما
        نیما می گوید:

        سلام جناب مهندس واحد ، ببخشید من دوباره سوال میکنم. چون نسبت به علم الکترونیک خیلی کنجکاو هستم

        طبق فرمول بالا که آموزش دادید ، به مقاومت داخلی خازن دست پیدا میکنیم و در فرمول اهم قرار بدیم جریان خروجی بدست میاد.

        ولتاژ خروجی چطور بدست میاد؟
        منظورم اینه که چطور باید افت ولتاژ خروجی از خازن رو محاسبه کنیم؟

        برای مثال ، در مدار محافظ که با مولتیمتر چک کردم ، ولتاژ خروجی خازن 470 نانو که بصورت سری در مدار قرار گرفته حدود 22 ولت هست.

        در مثالی که توضیح دادید، خازن با یه مقاومت 330 اهم استفاده شده ، یعنی بصورت تقسیم مقاومتی مقدار ولتاژ خروجی رو بدست آوردیم.

        ولی اگر خازن تنها استفاده بشه، یعنی بدون تقسیم مقاومتی ؛ مثل مدار محافظ ،ولتاژ خروجی چطور محاسبه میشه؟

        تشکر از شما

      • سبحان واحد
        سبحان واحد می گوید:

        درود
        بر اساس جریان مصرفی برد حدودا محاسبه میشه . مقدار جریان مشخص باشه مقدار مقاومت فرضی بدست میاد و افت ولتاژ هم قابل محاسبه است
        سپاس

  34. جاسم
    جاسم می گوید:

    مطلبی رو که مهندس و اغلب کاربران متوجه نشدند اینه که محاسبه ولتاژ و مقاومت خازن در فرکانس 60 هرتز انجام شده و بعد به برق ایران که 50 هرتز است وصل کردید که مقاومت خازن از 3.9 به 4.7 تغییر میکند و مقدار ولتاژ دیگر 18 ولت نیست

    پاسخ
  35. علی نریمانی
    علی نریمانی می گوید:

    سلام و درود

    سوال اولتون رو که دوستان زحمتش رو کشیدند و اتلاف ولتاژ ۰.۷ ولتی دیود ها رو گفتند
    ولی برای سوال دوم باید بگم که از دیود زنر ۱ یا ۲ وات حالا هر ولتاژی که مورد نیاز هست می گذارند
    ولی توی مدار شما خبری از زنر نیست
    از اون جایی که ورودی مدار رفته توی آپ آمپ و مقاومت ۶۸۰ اهم و ال ای دی فکر کنم همون باشه

    پاسخ
  36. احمد رضایی
    احمد رضایی می گوید:

    اقای مهندس ممنونم برای ارائه این مطالب مهم لطفا در رابطه با تغذیه سوییچینگ و نحوه ولتاژگیری .مطلب بگذارید
    با تشکر

    پاسخ
  37. فرید
    فرید می گوید:

    سلام با تشکر از جناب آقای مهندس سبحان واحد ، آقای مهندس لطفا ادامه آموزش مدار محافظ یخچال را قرار بدید الان نزدیک به دو سال است که متوقف شده است .ممنونم

    پاسخ
  38. احسان
    احسان می گوید:

    سلام مهندس، ممنون از زحماتی که میکشید و نکات جالب در اختیار کاربران می گذارید.

    دو سوال داشتم خدمت شما

    1- چرا برای تغذیه برد یا کاهش ولتاژ از خود مقاومت استفاده نشده؟، چه دلیلی داره که از مقاومت خازن یا رکتانس خازن به عنوان کاهش ولتاژ استفاده می کنیم؟

    2- آیا این مطلب ادامه پیدا میکنه؟

    تشکر

    پاسخ
    • سبحان واحد
      سبحان واحد می گوید:

      درود
      1 – مقاومت بخاطر اتلاف توان زیاد استاده نمیشه و جریان بسیار محدود تری در مقاومت داریم درحالی که برای خازن کمی مقدار جریان و توان بیشتر خواهد بود
      2 – حتما همین ماه ادامه مبحث تکمیل و ارائه خواهیم کرد
      سپاس

      پاسخ
  39. فرید
    فرید می گوید:

    سلام مجدد خدمت جناب مهندس واحد
    من نقشه مدار محافظ را روی PCB مونتاژ کردم اما کار نکرد ! از قسمت ورودی مدار شروع کردم به عیب یابی ، ولتاژ سر مثبت خازنی که به پل دیود متصل است را اندازه گیری کردم حدود 50 ولت بود ! و جالب اینجا است که در نقشه تکمیلی من از سر مثبت پل دیود به پایه 4 آی سی 324 رفته و حداکثر تغذیه این آی سی 32 ولت است ! ( طبق دیتاشیت) الان به احتمال زیاد آی سی من سوخته درسته مهندس ! سوال اینجاست که چرا طراح طوری ولتاژ ورودی را کاهش نداده که حدودا 28 الی 30 ولت روی آی سی بیافته ؟؟ و اینکه من طبق نقشه تکمیلی که تقریبا شبیه به همین نقشه شماست خازن دو سر پل دیود را 330 میکروفاراد 35 ولت در نظر گرفتم که متوجه شدم بعد از اتصال به برق خازن به شدت داغ کرد ! این نکته را هم بگم که من به جای 4 تا دیود `1n4007 از یک پل دیود KBP310 استفاده کردم ، آقای مهندس اگر شماره تلگرامی یا راه ارتباطی دیگری هم دارید بدید تا من نقشه تکمیلی را هم بفرستم تا بنده را یاری نمایید تا بتوانم جواب بگیرم ممنونم.

    پاسخ
    • سبحان واحد
      سبحان واحد می گوید:

      درود
      اگر ولتاژ تغذیه بالا رفته باید موارد ذیل بررسی شوند
      1 – خازن تغذیه که مقدار اون باید دقیقا عدد گفته شده باشه
      2 – استفاده شدن یا جریان کشی مدار ساخته شده . درصورتیکه شما جریان کشی نداشته باشید ولتاژ افزایش خواهد یافت
      3 – برای بررسی مقدار جریان کشی و تغذیه شدن ای سی و تست مد مقایسه میتونید بصورت دستی ولتاژ تغذیه را اعمال کنید و از عملکرد صحیح مدار مطمئن شوید

      پاسخ
  40. حامد
    حامد می گوید:

    سلام.
    ممنون از شما. این مداری که گذاشتید از نظر علمی درسته؟ خودتون تستش کردین و جواب میده اگه بسازیمش؟
    در ضمن اگه ممکنه بقیه تحلیلش رو هم بذارین

    پاسخ
  41. امیر
    امیر می گوید:

    با سلام واحترام وتشکر
    استاد راجب دیود ممنون میشم راهنمایم کنید
    در تمامی مدارها بعد از دیود ما چه ولتاژ و جریانی داریم
    مقاومت دیود در کل چقدر هست
    ممنونم

    پاسخ
    • سبحان واحد
      سبحان واحد می گوید:

      درود
      این مدار نیاز به اصلاحاتی داره که باید تغییراتی انجام بشه هم برای بلوک تغذیه و هم برای بلوک مقایسه که در حال تکمیل آن هستم
      انشالله اولین فرصت و نقشه اصلاح شده ارسال خواهم کرد
      سپاس

      پاسخ
  42. مهرداد
    مهرداد می گوید:

    سلام مهندس.اگر خازن خاصیت مقاومت داره خب به جاش مقاومت بزاریم که باید همون نتیجه رو بده پس چرا خازن بزاریم؟من متوجه نشدم

    پاسخ
  43. کمال
    کمال می گوید:

    سلام جناب مهندس واحد خسته نباشید، یه سوالی داشتم که ممکنه خارج از مبحث باشه، از چند نفر هم پرسیدم متاسفانه اطلاعی نداشتن ، خیلی لطف میکنید اگر راهنمایی کنید

    من یه محافظ یخچال دارم که خواستم ولتاژ قطع پایین رو از طریق پتانسیومتر روی برد حساستر بکنم

    یه دیمر پنکه گذاشتم سر راه محافظ بعد با مولتیمتر ولتاژ خروجی محافظ رو بررسی میکردم که بتونم ولتاژ قطع پایین رو تنظیم کنم.

    سوالم اینجاست که چرا وقتی مولتیمتر رو مستقیم به دیمر وصل میکنم و ولوم دیمر رو میچرخونم و ولتاژ گیری میکنم ؛ ولتاژ کاهش پیدا میکنه از 230 تا زیر 200 ولت ادامه داره یعنی دقیقا چیزی که انتظار دارم اتفاق میفته
    ولی وقتی دیمر رو سر راه محافظ یخچال میزارم و از محافظ ولتاژ گیری میکنم ؛ بجای اینکه ولتاژ خروجی کم بشه ، زیاد میشه و تا نزدیک 260 ولت میرسه
    چه اتفاقی میفته که وقتی دیمر به محافظ وصل میشه ولتاژ خروجی محافظ زیاد میشه بجای اینکه کم بشه؟

    تشکر از شما

    پاسخ
    • سبحان واحد
      سبحان واحد می گوید:

      درود
      خطای اندازه گیری دارید
      دو مورد زیر را بررسی و نتیجه اعلام نمایید
      با مولتی متر true rms مجدد اندازه گیری کنید و نتیجه اعلام نمایید
      حتما خروجی را به مصرف کننده وصل کنید و مجدد اندازه گیری نمایید
      سپاس

      پاسخ
  44. کمال
    کمال می گوید:

    سلام جناب مهندس ، اول از همه خواستم بخاطر راهنمایی خوبتون تشکر بکنم

    مهندس جان متاسفانه مولتیمتر true RMS ندارم
    ولی همانطور که فرمودید من یه چراغ 100 وات رو به عنوان مصرف کننده به خروجی محافظ وصل کردم ودیمر هم گذاشتم سر راه محافظ
    و ولوم دیمر رو چرخوندم این دفعه که با مولتیمتر اندازه گرفتم ولتاژ کاهش پیدا کرد
    ولی وقتی که لامپ یا همون مصرف کننده رو جدا می کنم و ولوم دیمر رو میچرخونم ولتاژ افزایش پیدا میکنه

    مهندس به یک مورد جدید برخوردم :
    وقتی مصرف کننده به محافظ وصل شده، ولتاژی که مولتیمیتر نمایش میده 220 ولت هست ولی وقتی که مصرف کننده رو از محافظ جدا میکنم ولتاژی که مولتیمتر نمایش میده 230 ولت هست یعنی 10 ولت اختلاف ولتاژ ، بنظر شما ممکنه که بخاطر true RMS نبودن مولتیمتر باشه؟

    جناب مهندس ببخشید بحث یه مقدار طولانی شد، الان دوتا سوال پیش اومد که چرا وقتی مصرف کننده به محافظ وصل نیست ، دیمر رو که میچرخونم ولتاژ افزایش پیدا میکنه بجای اینکه کاهش پیدا بکنه؟

    و چرا مولتیمتر بدون مصرف کننده، ولتاژ 230 رو نمایش میده ولی با مصرف کننده ولتاژ 220 رو نمایش میده؟

    ممنون جناب مهندس از وقتی که میزارید و به سوال کاربران پاسخ میدهید. تشکر

    پاسخ
    • سبحان واحد
      سبحان واحد می گوید:

      درود
      دلیل افزایش ولتاژ نبودن مصرف کنند true rms نبودن مولتی متر است
      این بخاطر خطای مولتی متر است که مقدار اشتباهی میخونید .
      درصورتیکه مدل بهتری تهیه کنید این خطا مرتفع خواهد شد .
      این خطا اندازه گیری شده دلایل مختلفی داره از جمله شارژ خازن ها و عدم تخلیه آن در زمان مناسب و درنتیجه ذخیره ولتاژ و افزایش آن
      سپاس

      پاسخ
  45. شاهین
    شاهین می گوید:

    سلام آقای مهندس واحد خسته نباشید.

    بنده یه محافظ دارم که آی سی lm324 در آن استفاده شده و زمان تایمر فقط 5 ثانیه هست
    سوالم اینه که چطور میتونم زمان تایمر را افزایش بدم ، سه تا خازن داخل مدار بکار رفته دقیقا نمیدونم که ظرفیت کدوم رو باید افزایش بدم
    جناب مهندس لطف می کنید توضیح بفرمایید که مدار تایمر محافظ چطور کار میکنه ؟ من هرچی داخل سایت های مختلف گشتم متاسفانه چیزی در مورد عملکرد مدار تایمر پیدا نکردم تا جایی که میدونم اپ آمپ 1و 2 برای افزایش و کاهش ولتاژ استفاده میشه ولی هیچ شناختی از مدار تایمر ندارم. خیلی لطف میکنید اگر به بنده در این مورد کمک کنید.
    جناب مهندس اگر ممکن هست بحث عملکرد محافظ رو ادامه بدید جالب بنظر میرسه
    سپاسگزار شما

    پاسخ
    • سبحان واحد
      سبحان واحد می گوید:

      درود
      یک خازن میتونی تو مدار پیدا کنی که در زمان انتظار ولتاژ دو سر اون بصورت اهسته درحال افزایش هست
      همان را افزایش دهید
      سپاس

      پاسخ
  46. جواد
    جواد می گوید:

    باسلام ادامه تحلیل راچگونه پیگیری کنم .آیا سوالی داشته باشم میتونید پاسخ بفرمایید

    پاسخ
  47. حجت منصوری
    حجت منصوری می گوید:

    حجت
    بعنوان یک مهندس الکترونیک با تجربه باید اذعان کنم که توضیحاتتون در این قسمت کامل و جالب بود.خسته نباشید.بی صبرانه منتظر قسمت بعدی هستم.موفق و موید باشید

    پاسخ
  48. محسن ص
    محسن ص می گوید:

    در مورد مقدار r1 که با ترفند حذف شده، از قانون تقسیم ولتاژ استفاده شده.
    با توجه به میزان ولتاژ خروجی مورد نیاز، مقدار r1 رو فرضی از فرمول تقسیم ولتاژ درمیاریم و برعکس

    پاسخ
  49. محسن ص
    محسن ص می گوید:

    R1 با توجه به ولتاژ خروجی مورد نیاز، با تقسیم ولتاژ، محاسبه میشه ،در واقع ولتاژ مورد نیاز ما مقدار R1رو مشخص میکنه

    پاسخ
  50. حسین مقدم
    حسین مقدم می گوید:

    سلام مهندس
    عکس مدار بدونه اون دایره های رنگی قرمز موجود هست برام بفرستین ممنون .

    پاسخ

دیدگاهتان را بنویسید

می خواهید در گفت و گو شرکت کنید؟
خیالتان راحت باشد :)

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *