(آموزشی) مقاومت چیست؟

مقاومت چيست؟
مقاومت يك قطعه پسيوي (غيرفعال) است كه از جنس هاي مختلفي مانند متال. فيلم و كربن و ذغال و سيم هاي فرونيكل و ……. ساخته شده و در مدارات جهت تقسيم ولتاژ وتصبيق امپدانس و محدود كننده جريان و….. كاربرد دارد كه مقدار اهمي هر مقاومت يا از روي نوشته روي ان تعيين ميشود و يا از طريق رمز گذاري توسط رنگ هاي استاندارد كه به صورت حلقه دور ان كشيده شده است .
اگر مقاومت را طوري در دست بگيريم كه نوارهاي رنگي بيشتر طرف چپ را اشغال كنند، نوار اول و دوم نماينده هاي دو رقم اول مقدار، نوار سوم نماينده تعداد صفرها يي كه بايد در جلو اعداد اول و دوم گذاشته شود و نوار چهارم تلرانس مقاومت را نشان مي‌دهد. و اگر نوارها بدرستي قابل تشخيص رنگ نبود حتماً مقاومت را با اهم متر تست كنيد تا از اندازه درست آن مطمئن شويد.
متداولترين سريهاي مقاومت ها از نظر مقداراهمي كد( DIN.E12) است كه در هر دهه ]10 تا. اهم)، (100 تا 10 اهم)، (1000 تا 100 اهم) و ……[ 12 مقدار و موجود است، كه با دانستن اين مقادير استاندارد شده در انتخاب نزديكترين مقدار مقاومت به مقدار محاسبه شده، كمك مي‌كند، اين 12 مقدار بشكل زير مي‌باشد:
1.0 1.2 1.5 1.8 2.2 2.7 3.3 3.9 4.7 5.6 6.8 8.2 در زيريك اهم و در رده هاي ده اهمي و….
در طراحي مدارهاي الكترونيك، پس از محاسبه مقاومت نزديكترين مقدار موجود در سري مقاومت را انتخاب مي‌كنيم، و يكبار ديگر مسئله را با مقدار انتخاب شده محاسبه مي‌كنيم.(براي دقت بيشتردر كار كرد مدار) مقادير محاسبه شده جديد با مقادير قبلي مقايسه شده و اختلاف اين دو را مورد مطالعه قرار مي‌دهيم. نكته ديگر در انتخاب مقاومت توان مصرفي آن است، مقاومت‌ها برحسب قطر آنها درجه‌بندي شده‌اند. مقاومتها با قطر كوچك،با توان يك شانزدهم و يك هشتم و توان يك چهارم وات و مقاومتهاي با قطر متوسط توان يك دوم وات را دارندكه در آزمايشگاه بيشتر از مقاومت‌هاي يك چهارم و يك دوم وات استفاده مي‌شود.(مگر در استثناها كه توان ان درج ميگردد)

البته علاوه بر مقاومتهاي ذكر شده، در مدارات از پتانسيومتر نيز استفاده مي‌شود كه دو نوع مي‌باشند.
1- لگاريتمي
2- خطي
كه درمواقع كار با آنها دقت شود كه بعلت فرسودگي اين پتانسيومنرها اندازه دقيق داشته باشند. و قبلاً تست شوند.(حتي اگر نو هم باشند )
بخاطر اينكه مطلب نقيصه اي نداشته باشد در اينجا اشاره اي به رنگ و نماينده عددي مقاومت ها هم اشاره ميكنم :
رنگ سفيد = نماينده رقم 9
رنگ طوسي (خاكستري) = نماينده رقم 8
رنگ بنفش = نماينده رقم 7
رنگ ابي = نماينده رقم 6
رنگ سبز = نماينده رقم 5
رنگ زرد = نماينده رقم 4
رنگ نارنجي = نماينده رقم 3
رنگ قرمز = نماينده رقم 2
رنگ قهوه اي = نماينده رقم 1
رنگ مشگي = نماينده رقم 0
رنگ چهارم از دو رنگ خارج نيست يا نقره اي ( تلرانس 10% ) و يا طلايي (تلرانس 5 %) كه تعيين كننده تلرانس مقدار واقعي مقاومت مي باشد . يك مثال :
مثلا اگر مقاومتي به رنگ هاي قرمز — بنفش —- قرمز —-( نقره اي ) داشته باشيم به ترتيب قرمز اول (2) و بنفش (7) و قرمز سوم (00 ) كه با كنار هم گذاشتن به ترتيب انها 2700 %10 اهم و مفهوم تلرانس يعني اين مقاومت ميتواند بين 2700+10% =2970 اهم و يا 2700 -ــ 10% = 2430 اهم باشد . در صورتيكه مقدار مقاومت در مداري خيلي مهم باشد بايد از مقاومتي كه رنگ چهارم ان بي رنگ است (فاقد تلرانس) استفاده شود وگاهي هم از بين چند مقاومت هم رنگ با اهم متر مقدار دقيق لازم را انتخاب واستفاده ميكنند كه توصيه نمي شود