آموزش تعمیر پاور-جلســـه اول

آموزش تعمیر پاور-جلســـه اول

امروز  قصد داریم تا آموزش تعمیر پاور های کامپیوتر ها ی رو میزی را شروع کنیم. سعی میکنیم تا مطالب رو کمی خلاصه کنم تا آموزش خسته کننده نشه دوستان هم اگر انتقادی در مورد گفته های من داشتند حتما در قسمت نظرات بیان کنند من بی صبرانه منتظر نظرات و انتقادات شما هستم.

قبل از آموزش بگم اگر در  تعمیر پاور خود مشکلی داشتید میتونید از طریق قسمت “تماس با ما” سایت و یا از طریق ایمیل سایت مشکلات خودتون را مطرح کنند تا بنده راهنماییشون کنم.انشالاه که مشکلی در تعمیر نداشته باشید.

خب قبل از اینکه بخواهیم در مورد پاور و تعمیر آن صحبت کنیم باید یه آشنایی در مورد اینکه اصلا منبع تغذیه چیه و طرز کار اون چجوریه حداقل یک دید کلی داشته باشیم چون از نظر بنده ادم اگه با طرز کار وسیله ای اشنا باشه تقریبا 50 در صد راه را برای تعمیر اون وسیله انجام داده و تشخیص عیب برای اون میتونه در یک قسمت و در یک مدار خاص محدود بشه ولی بعد از اون چیزی که مهمه اینه که دوستان الکترونیک اونها خوب باشه و به ای سی ها و قطعات آشنایی کامل داشته باشند و اگه این دو مورد را شما بدونید تقریبا 75 درصد راه  تعمیر وسیله را طی کردید بقیش میمونه به تست قطعات و تعویض قطعات معیوب.

حالا بریم سر کار خودمون :خب ابتدا به برسی منابع تغذیه و نحوه ی کارکرد انها به صورت مختصر میپردازیم و در ادامه به معرفی پاور و انواع آن و خروجی های اون و اتصالات و مشخصات پاور ها و سپس نحوه ی تشخیص عیب و تعمیر پاور بپردازیم و در انتها یک مدار پاور را به طور کامل برای شما تشریح خواهم کرد. امیدوارم که تا انتها آموزش با ما همراه خواهید بود.

همانطور که میدانید هر وسیله و قطعه الکترونیکی برای اینکه وظیفه ی خود را به خوبی انجام دهد(انتظارات ما از وسیله ی الکترونیکی مورد نظر) لازم است که انرا با ولتاژ و جریان مشخصی تغذیه کنیم.بله درسته منبع تغذیه در هر وسیله ی الکترونیکی حکم  بنزینی رو داره که تو ماشین میریزیم تا ماشین بتونه کار کنه، ولی ما هر نوع ولتاژ یا جریانی را نمیتونیم به مصرف کننده الکترونیکی مورد نظر اعمال کنیم و هر وسیله و قطعه با ولتاژ مخصوص به خود کار میکنید وریپل ان ولتاژ نیز باید در حد مشخصی باشد.وقتی که صحبت از منبع تغذیه میشود ،یعنی که مدار الکترونیکی که ولتاژ و جریان مصرفی یک وسیله ی الکترونیکی دیگر را تامین میکند.خب شاید از خودتون پرسیده باشید چرا ولتاژ و جریان را باهم توی صحبت هام اوردم و چرا فقط نگفتم ولتاژ؟ جواب واضحه چون فقط اختلاف پتانسیل در کارکرد وسیله ی مورد نظر ملاک نیست مهمتر از اون مقدار جریانی است که وسیله ی الکترونیکی مورد نظر ما استفاده میکند خب برای مثال اگر مقدار جریان مصرفی یک مصرف کننده ای برابر با 3 امپر باشد ولی منبع تغذیه نتونه این مقدار جریان لازم را تامین کند چه اتفاقی میفته؟ اون وقت وسیله به خوبی کار نمیکنه و به قول معروف دستگاه ریپ میزنه و از اون طرف به منبع تغذیه فشار میاد و بعد از یک مدت منبع تغذیه معیوب خواهد شد.

خب در انتخاب منابع تغذیه باید حساسیت های لازم را به خرج دهیم چرا که طراحی و حوب کارکردن منبع تغذیه به همان مقدار که درست کار کردن قلب انسان در بدن مهمه ،طراحی منبع تغذیه هم میتواند حتی از ان هم مهمتر باشد  چراکه کوچکترین اختلالی در ولتاژ خروجی ممکن است کار مصرف کننده را دچار اختلال کند.

در اکثر مصرف کننده ها ولتاژ مصرفی انها از نوع دی سی(dc) میباشد و ممکن است مقدار این ولتاژ از 1.5 ولت یا کمتر شروع شود(معمولا کمتر از این ولتاژ نیست) و متناسب به مصرف کننده این ولتاژ میتواند تا مقدار مشخصی متغییر باشد. معمولا در ورودی همه ی منابع تغذیه برق شهر یعنی 220V AC میباشد و از طرف دیگر در خروجی ان یک ولتاژ با جریان مشخص یا ولتاژ هایی مختلف با جریان های معیین میباشد. منبع تغذیه با توجه به کاربرد ان میتواند یک باتری قلمی ساده و یا حتی یک اداپتور یا شارژر های معمولی که ما روزانه برای شارژ وسایل برقی خود از آن استفاده میکنیم و یا پاور های کامپیوتر و یا UPS ها و ….. باشد در واقع کاری که همه ی انها انجام میدهند تبدیل ولتاژ از نوع AC به DC و رساندن ان به حد معیین است .

**لازم است که در اینجا به این نکته اشاره کنم که در UPS یکم بحث فرق دارد که خارج از بحث ماست و فقط جهت مثال و اینکه دیدی از منابع داشته باشید عرض کردم.

با توجه به اینکه نیاز ما از یک منبع تغذیه چی باشد و چه استاندارد هایی را در منبع تغذیه خود لحاظ کنیم منابع تغذیه در نوع طراحی به دو دسته کلی تقسیم بندی میشوند:

1-      منابع سوئیچینگ
2-        منابع خطی

منابع تغذیه خطی در گذشته استفاده میشدند و امروزه کمتر از این نوع منابع تغذیه استفاده میشود و بیشتر طراحی ها از نوع سوئیچینگ میباشد علت انرا هم میتوان از مقایسه ی زیر نتیجه گرفت:

مقايسه منابع تغذيه سوئيچينگ با منابع تغذيه خطی:

بنا بركاربرد منابع تغذيه، انتخاب بين منابع تغذيه خطی يا سوئيچينگ صورت می گيرد، كه هر يک دارای مزايا و معايبی می باشند كه در اینجا به برسی هر یک از آنها خواهیم پرداخت:

از جمله مزايای منابع تغذيه خطی میتوان به موارد زیر اشاره نمود:

  • طراحی مدارات بسيار ساده صورت می گيرد.
  • قابليت تحمل بار زياد
  • توليد نويز ناچيز و نويزپذيری بسيار اندک
  • در توان های پايين ارزانتر می باشند.
  • زمان پاسخدهی بالایی را دارند.

از جمله مزايای منابع تغذيه سوئیچینگ میتوان به موارد زیر اشاره نمود:

  • وزن و حجم كمتری را نسبت به منابع تغذیه خطی دارند.
  • بالا بودن راندمان از68% تا 90%
  • داشتن مقدار بيشتری سطح ولتاژ در خروجی
  • بدليل افزايش فركانس كاری اجزای ذخيره كننده انرژی می توانند كوچكتر و درعين حال با كارایی بيشتری عمل كنند.
  • در توانهای بالا استفاده می شوند.
  • كنترل آسان خروجی با استفاده از قابليتهای مدارات مجتمع

معايب منابع تغذيه خطی:

  • وزن و حجم این منابع بزرگتر از منابع سوئیچینگ است
  • راندمان کم این منابع
  • سطح ولتاژ آن بسیار کمتر است
  • چون فرکانس کاری این منابع 50هرتز است موجب حجیم تر شدن و در نتیجه کارایی آنها کم میشود
  • معمولا در توانهای پایین از آنها استفاده میشود
  • کنترل خروجی کمی مشکل است
  • بدليل كم بودن بهره توان تلفاتی در ترانزيستورهای خروجی زياد می باشد كه درنتيجه نياز به خنک كننده سيستم سرمايش تحت فشار می باشد.
  • تنها بصورت يک رگولاتور كاهنده قابل استفاده می باشد و همواره ورودی بايد 2 تا 3 ولت بيشترازورودی باشد.

معايب منابع تغذيه سوئيچينگ:

  • تمام مواردی كه به عنوان مزيت در درمنابع تغذيه خطی ذكر شد به عنوان عيوب منابع تغذيه سوئيچينگ به شمارمی رود علاوه بر آن به موارد زيراشاره می شود:
  • نياز به فيلتر كردن خروجی و حذف نويزهای توليدی
  • ناپايداری ولتاژ
  • حساسيت زياد به امواج محيط بگونه اي كه بعضا در برابر ديشهای مخابراتی اصلا عمل نمی كنند.

منابع تغذیه خطی:

همانطور که در بالا ملاحضه نمودید منابع تغذیه خطی دارای مزایا و معایبی بودند و برتری منابع تغذیه سوئیچینگ بر این نوع منابع را دیدید ولی با توجه به اینکه طراحی این نوع منابع در توان های پایین در بعضی موارد مقرون به صرفه است و میتواند کارایی بهتر از سوئیچینگ داشته باشد لازم دونستم تا با نحوه ی کار این نوع منابع توضیحاتی را ارائه کنم.

در منابع تغذیه خطی معمولا از ترانس های کاهنده و پل های دیودی و یک خازن با ظرفیت بالا که به خازن صافی معروف است استفاده میشود در شکل زیر میتوانید نحوه ی کار این نوع منابع را ملاحضه کنید

powers(PERSIANREPAIR.IR)

همانطور که ملاحضه نمودید در ورودی ترانس از برق شهر که برابر با 220V AC میباشد استفاده شده است این ولتاژ توسط ترانس کاهنده به مقدار مورد نیاز کاسته شده سپس از طریق فیوز به پل دیودی اعمال میشود در خروجی دیود یک ولتاژ DC با ریپل زیاد در اختیار داریم ،حال این ولتاژ باید به صورت دی سی در امده و از ریپل آ ن کاسته شود به همین جهت انرا به یک خازن با ظرفیت بالا اعمال میکنند بعد از اعمال به خازن ولتاژ ما در حد مورد نیاز صاف میشود ولی اگر بخواهیم ولتاژ تثبیت شده و بدون ریپل در خروجی داشته باشیم میتوانیم انرا به یک رگولاتور اعمال کنیم و در خروجی یک ولتاژ دی سی رگوله شده داشته باشیم

به شکل کوج های زیر دقت کنید:

Untitled-1

شکل موج ورودی و خروجی پل دیودی regulator(persianrepair.ir)
یک نمونه از رگولاتور و نحوه ی قرار گرفتن در مدار و ورودی و خروجی های آن

wave regulatotشکل موج ورودی و خروجی رگولاتور

  –  تشریح یک منبع تغذیه سویچینگ و نحوه ی عملکرد عناصر آن

برای آنکه با نحوه ی عملکرد منابع تغذیه سوئیچیگ آشنا شوید به شکل زیر توجه کنید چراکه این طرح، یک طرح پایه است و آشنایی با آن در مراحل بعدی کمک بسیار زیادی را خواهد کرد.

Untitled-1_03

منبع تغذیه سویچینگ

1-               Input filter

2-               Snubber

3-               Output filter

4-               Signal control

5-               Input safty/protection

6-               Choke coil

7-               Transformer

8-               Line filter

9-               Smoothing

با توجه به شکل مشخص است که مدار یک مبدل AC به DC است. نحوه ی عملکرد مدار بسیار ساده و در عین حال بسیار مهم است. پس درخواست میکنم تا توجه لازم را داشته باشید.

در ابتدا ولتاژ متناوب وارد فیلتر خط(LINE FILTER) میشود. این قسمت برای منابع تغذیه سوئیچینگ لازم است چرا که از ورود و خروج نویز های ناخواسته به مدار و از آن به شبکه جلوگیری میکند تا این نویز بر روی دیگر لوازم الکترونیکی تاثیر کمتری داشته باشد و کار انها را دچار اختلال نکند.

سپس ولتاژ توسط یکسو کننده ها یکسو شده و برای اینکه از ریپل ولتاژ خروجی پل دیودی کاسته شود آنرا همانند منابع تغذیه خطی به یک صافی خازنی اعمال میکنند تا به ولتاژ DC نزدیکتر شود.سپس این ولتاژ یکسو شده روی ترانس و سویچ قدرت قرار میگیرد.این سوئیچ توسط یک PWM DIVER روشن میشود.خروجی این درایور یک پالس مربعی با فرکانس قابل تعیین و عرض پالس متغیر است .این بخش معمولا یک ای سی است که از بخشی از ولتاژ یکسو شده ورودی تغذیه میشود.همانطور که از شکل مشخص است با روشن شدن سوئیچ اولیه ترانس به ولتاژ ورودی متصل میشود و این ولتاژ باعث القا شدن ولتاژ به ثانویه ترانس میشود و ولتاژی متناسب با عرض پالس PWM که زمان روشن شدن سوئیچ را تعیین میکند و همچنین نسبت تبدیل ترانسفورماتور و هم فرکانس با موج PWM در ثانویه تولید میشود. این ولتاژ تقریبا مربعی شکل توسط دیود های سریع(FAST) یکسو میشوند (دیود های شاتکی) و پس از فیلتر شدن توسط سلف و خازن به خروجی انتقال میابد . معمولا از ولتاژ خروجی یک نمونه با ولتاژ مرجع ساخته شده در ای سی PWM DRIVER توسط مدارات موجود در آن مقایسه میشود و عرض پالس PWM را تعیین میکند.

همانطور که ملاحظه میکنید نحوه ی عملکرد مدار بسیار ساده است اما در عمل مسائلی وجود دارد که باعث پیچیده شدن طراحی میشوند و به همین علت آرایش های زیادی برای مدارات منابع تغذیه سوئیچینگ وجود دارد که هرکدام مزایا و معایب و کاربرد خاص خود را دارند وبی شک طراحی آنها در اثر نیازی بوده است که در مدار یا مدارات خاصی حس شده است.

در قسمت مقالات الکترونیک همین سایت مقاله ای را برای دوستان در مورد منابع تغذیه سوئیچینگ اماده کرده ام دوستان علاقه مند میتوانند آنرا از این قسمت دانلود و مطالعه نمایند

این جلسه را هم همینجا به پایان میرسونیم.امیدوارم که مفید بوده باشه.

نظر یادتون نره 🙂

آموزش تعمیر پاور – جلسه دوم

آموزش تعمیر پاور – جلسه سوم

آموزش تعمیر پاور – جلسه چهارم

آموزش تعمیر پاور – جلسه پنجم

آموزش تعمیر پاور – جلسه ششم

 

 

53 پاسخ
  1. حسینی
    حسینی می گوید:

    ممنونم خیلی خوب درمورد منابع تغذیه توضیح دادید
    واقعا ممنونم

    پاسخ
  2. هادی
    هادی می گوید:

    از آشنایی با سایت شما بسیار خوشحال شدم . مطالب آموزشی خیلی خوبی دارید . اگر در مورد آموزش تعمیرات دستگاههای مختلف مطالبی قرار بدید بسیار ممنون میشم

    پاسخ
    • سبحان واحد
      سبحان واحد می گوید:

      بسیار خرسندیم که مطالب سایت مورد پسند شما قرار گرفته است . 🙂
      در حال اماده سازی فایل های جدید هستیم .متاسفانه بخاطر مشکلاتی آماده سازی فایل ها با کمی تاخیر مواجه شده است . به زودی مطالب آموزشی در سایت قرار خواهد گرفت. :)موفق باشید.

      پاسخ
  3. حامد
    حامد می گوید:

    آفرین آقا سبحان.عالی و کامل بود.بسیار سپاسگزار.هر سه قسمت را خواندم

    پاسخ
  4. حمید
    حمید می گوید:

    سلام
    خسته نباشید
    تلاش فراوان و بی منت و رایگان شما برای آموزش این مطالب مهم و کمیاب واقعا ستودنی است
    امیدوارم خدا توفیق ادامه این راه رو بهتون بده
    منتظر ادامه آموزش هستیم

    پاسخ
  5. بهرمند
    بهرمند می گوید:

    عالی بود اگر امکان داشته باشد آموزشهایتان را به صورت تصویری نوشتاری باشه مفهوم ارایه شده مفیدتر خواهد بود با تشکر

    پاسخ
  6. ساک دستی
    ساک دستی می گوید:

    سلام
    درود برشما وب سایت خیلی خوبییی بود
    ممنون از اشتراک گذاریتون
    موفق و پیروز باشید دوست عزیز.

    پاسخ
  7. mohsen
    mohsen می گوید:

    سلام مهندس عزیز.من چندتا برد خراب پاور دارم ، به عنوان برد اوراقی از قطعاتش استفاده می کنم. می خوام ببینم میشه از ترانس های لحیم شده روی برد هم استفاده کرد؟ یعنی همه رو خارج کنم و ولتاژهای خروجی هرکدوم رو مشخص کنم و هرجا نیاز داشتم ازش استفاده کنم .سوال دومم اینه که میشه در مدار خطی که اول مثال زدید از یکی از همین ترانسهای سوییچینگ استفاده کرد؟ مثلا به جای اینکه یه ترانس سنگین 220 به 24 بخریم ، یه ترانس سوییچینگ 220 به 24 بخریم که خیلی جمع و جورتره.

    پاسخ
    • سبحان واحد
      سبحان واحد می گوید:

      محسن عزیز سلام
      طراحی ترانس ها بر اساس فرکانس کاری و ولتاژ مد نظر طراحی میشوند
      درنتیجه شما نمیتونید ترانس های سوئیچ روی پاور ها را مستقیم به برق بزنید . اولین اتفاقی که بعد از اینکار میفته سوختن سیم پیچ ترانس یا پریدن فیوز هست
      سپاس

      پاسخ
      • Mohsen
        Mohsen می گوید:

        مهندس جان پس این آداپتورهای شارژر موبایل که خیلی کوچیکه ، چطور کار میکنه؟ اونا هم سوییچینگه و نمیشه از ترانسش استفاده کرد؟

      • mohsen
        mohsen می گوید:

        اگر براتون مقدوره یه نگاهی به این لینک بندازید و بگید برای ساخت این مدار از چه ترانسی و چه پل دیودی استفاده کنم چون مدلشون رو نفهمیدم. خیلی کوچیک و جمع و جوره ، توی بازار هم ظاهرا موجود نیستhttps://www.electronics-lab.com/project/5v-12v-regulated-power-supply/

      • سبحان واحد
        سبحان واحد می گوید:

        درود
        یک ترانس 220 به 12 ولت که در بازار به وفور یافت میشود . مقدار جریان هم بر اساس نیاز خود میتونید انتخاب کنید
        سپاس

      • سبحان واحد
        سبحان واحد می گوید:

        اندازه ترانس بستگی به جریان درخواستی شما داره . اگر جریان در حد 50 میلی امپر نیاز دارید مطمئنا سایز ترانس خیلی کوچک خواهد بود

      • mohsen
        mohsen می گوید:

        ممنون از پاسخگوییتون . می خوام بدونید که به واسطه سایت پربار شما به الکترونیک علاقمند شدم و تا اونجایی که بفهمم تمام مطالب سایت رو می خونم و البته سوالامم می پرسم :دی . از صبر و حوصله شما هم بسیار ممنونم. موفق باشید جناب مهندس عزیز

      • سبحان واحد
        سبحان واحد می گوید:

        خواهش میکنم محسن عزیز نظر لطف شماست و خوشحالیم که با همراه هستید
        امید موفقیت روزافزون

  8. محمد
    محمد می گوید:

    سلامیک پاور قدیمی دارم که اشکال ولتاژ 12 دارد.داخل ان اپتوکوپلر ندارد ولی سه ای سی با نامهای lm339 tl494 mc34063 دارد.یکی از مقاومت های نزدیک ای سی 339 از روی برد کنده شده است .ممنون میشوم برای نقشه مدار ان.ممنون برای پاسخ پرسش قبلی.

    پاسخ
    • محمد
      محمد می گوید:

      ممنون برای لطف شمامدل دقیق پاور pentium4 tvm vp-a 2003مشکل بازی کردن ولتاژ ها بعد از تعویض خازن ها استتشکر

      پاسخ
      • سبحان واحد
        سبحان واحد می گوید:

        درود
        متاسفانه مدل استانداردی ندارد . از برد ان عکسی ارسال فرمایید تا روی برد های اوراقی خود چک کنم
        سپاس

  9. محمد
    محمد می گوید:

    سلام ببخشید دیر شد عکسی از پاور مربوطه ارسال می شود مشکل ها عبارتند از کم بودن ولتاژ استند بای در حالیکه استارت می شود و ولتاژ ها را داریم ولتاژ پاور گود درست استممنون برای پاسخچرا دگمه اتاچ ندارد این قسمت

    پاسخ
    • سبحان واحد
      سبحان واحد می گوید:

      درود
      لطفا در یکی از اپلود سنتر ها فایل را اپلود و لینک را قرار دهید
      مشکل را در مسیر استندبای و ورودی برسی کنید مشکل رفع خواهد شد
      سپاس

      پاسخ
  10. مجید
    مجید می گوید:

    تا الان بهترین و مفید ترین بدونه حاشیه ترین سایت اموزشی بوده که تا حالا دیدم.با تمام وجود سپاس گذارم

    پاسخ
  11. آرش
    آرش می گوید:

    سلام و درود بر شما جناب مهندس
    اقا تا حالا چندین بار تقاضای دوره نوابغ الکترونیک را دادم و متاسفانه دوره به ایملم ارسال نشده.ممنون میشم رسیدگی فرمایید
    با سپاس فراوان

    پاسخ
  12. یاسین
    یاسین می گوید:

    عالیه آقای مهندس .دستتون درد نکنه. کاش امکان چاپ بصورت پی دی اف رو هم به پست های سایتتون اضافه کنید.

    پاسخ

دیدگاهتان را بنویسید

می خواهید در گفت و گو شرکت کنید؟
خیالتان راحت باشد :)

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *